18% ของประชากรไทย เป็นกลุ่มผู้สูงอายุ
(60 ปีขึ้นไป) ซึ่งเท่ากับ 12 ล้านคน โดยเพิ่มขึ้นถึง 6 เท่า ภายในเวลา
50 ปี และคาดการณ์ว่า ในปี 2565 ประเทศไทยจะมีประชากรผู้สูงอายุมากถึง
20% ซึ่งจะทำให้กลายเป็น
"สังคมสูงอายุอย่างสมบูรณ์"
ข้อมูลจากรายงานมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.) ปี 2563
ขณะที่ 3.2% ของประชากรไทย เป็นคนพิการ ซึ่งเท่ากับ 2,092,595 คน
ข้อมูลจากการสำรวจจำนวนการออกบัตรประจำตัวคนพิการ โดยกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ปี 2564
6 ประเภท "ความพิการ"
ตามหลักเกณฑ์ของ
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
ความพิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกาย
1,043,192 คน
ความพิการทางการได้ยินหรือสื่อความหมาย
394,259 คน
ความพิการทางการเห็น
190,767 คน
ความพิการทางจิตใจ พฤติกรรม หรือออทิสติก
179,511 คน
ความพิการทางสติปัญญา
142,667 คน
ความพิการทางการเรียนรู้
13,126 คน
นอกจากนี้ยังมีประชากรไทยอีก 129,073 คน ผู้มีลักษณะความพิการมากกว่า 1 ประเภท และ รอข้อมูลยืนยัน
จากสถิติพอจะเห็นได้ว่า
มีผู้สูงอายุและคนพิการอยู่ร่วมในสังคมกับเราไม่น้อย
แล้วคุณคิดว่าสภาพแวดล้อมเมืองไทย
เหมาะกับการใช้ชีวิตของคนกลุ่มนี้แค่ไหน
ชีวิตในบ้าน
ชีวิตกับการ
เดินทาง
ชีวิตในพื้นที่สาธารณะ
จากการออกแบบที่ทอดทิ้ง
ใครหลายคนไว้ข้างหลัง
เราจะแก้ปัญหานี้กันอย่างไร?
ในวงสนทนาเรื่องการออกแบบทั่วโลก มีการพูดคุย
ถึงแนวคิดการออกแบบเพื่อคนทุกคน
หรือที่เรียกกันว่า
Universal
Design
Universal Design เป็นการออกแบบที่คำนึงถึงการเข้าถึงและใช้ประโยชน์อย่างเท่าเทียมกันของคนทุกกลุ่มไม่ว่าจะเป็น ผู้สูงอายุ เด็ก คนพิการ คนป่วย สตรีมีครรภ์ ฯลฯ โดยไม่ได้หมายรวมแค่การออกแบบสิ่งแวดล้อม สถานที่ สิ่งอำนวยความสะดวกเพียงเท่านี้ แต่รวมถึง การบริการรูปแบบต่าง ๆ อีกด้วย โดยอาจเรียกรวม ๆ ว่า Urban Design
Universal Design ให้ความสำคัญกับองค์ประกอบ 7 อย่าง
Fairness
ความเสมอภาคในการใช้งาน
Flexibility
ความยืดหยุ่นในการใช้งาน
Simplicity
มีความเรียบง่ายและเข้าใจง่าย
Understanding
มีข้อมูลพอเพียงสำหรับการใช้งาน
Safety
ทนทานต่อการใช้งานที่ผิดพลาด
Energy Conservation
สามารถทุ่นแรง
Space
มีขนาดและพื้นที่ที่เหมาะสม
โดยหลักการเหล่านี้ ไม่เพียงแค่นักออกแบบ วิศวกร หรือสถาปนิกเท่านั้นที่ต้องคำนึงถึง แต่หากเราตั้งใจจะสร้างเมืองที่เหมาะสมกับทุกคน.....อย่างแท้จริง Universal Design ก็เป็นแนวคิดที่ทุกคนในสังคมต้องใส่ใจ และให้ความสำคัญ
มาดูกันดีกว่าว่า Universal Design
ช่วยแก้ปัญหาอะไรให้เราได้บ้าง
นอกเหนือจากที่กล่าวมาแล้ว ในเชิงนโยบายสำหรับประเทศไทยเอง ก็มีตัวบทกฎหมายหลายข้อ ที่บัญญัติขึ้นเพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตของคนพิการและผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในแง่มุมที่เกี่ยวกับการออกแบบ ไม่ว่าจะเป็น
อย่างไรก็ตามในเชิงปฏิบัติ การบังคับใช้กฎหมายเหล่านี้ยังคงหละหลวมอย่างมาก เห็นได้จากสิ่งอำนวยความสะดวกในพื้นที่สาธารณะต่าง ๆ ซึ่งถูกละเลย ไม่ได้รับการบำรุงรักษา หรือมีให้บริการไม่ครอบคลุมทุกพื้นที่
คนพิการ/ผู้สูงอายุ
คิดเห็นอย่างไร?...กับเมืองที่ทิ้งพวกเขา
ไว้ข้างหลัง
เปิดโหมดภาษามือ
คุณมานิตย์ อินทร์พิมพ์
นักเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิคนพิการ
คุณนลัทพร ไกรฤกษ์
บรรณาธิการ ThisAble.me
ศ.ดร. วิพรรณ ประจวบเหมาะ
คณบดีวิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
Universal Design:
ช่วยสร้างเมืองที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
เปิดโหมดภาษามือ
รองศาสตราจารย์ ไตรรัตน์ จารุทัศน์
หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางการออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อทุกคน
จะเห็นได้ว่า ปัจจุบันผู้สูงอายุและคนพิการ ยังถือเป็นกลุ่มคนอีก 2 กลุ่มที่ต้องใช้ชีวิตอย่างยากลำบากท่ามกลางโครงสร้างเมืองและสิ่งอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ที่ไม่ตอบโจทย์ หนึ่งในต้นตอปัญหาอาจมาจากทัศนคติของสังคมไทย ที่ยังไม่ได้มองคนทั้ง 2 กลุ่มเป็นส่วนหนึ่งของสังคมอย่างแท้จริง
...
หลักคิด Universal Design
ที่ว่าด้วยเรื่องการออกแบบซึ่งคำนึงถึงการเข้าถึงและใช้ประโยชน์ของทุกคน
จึงเป็นแนวคิดที่สังคมไทยควรนำมาปรับใช้โดยเร่งด่วน และไม่เพียงแค่นักออกแบบ
สถาปนิก หรือวิศกรเท่านั้น
"เราทุกคน"
ก็ควรจะระลึกถึงประเด็นนี้ หากต้องการจะสร้างเมืองที่ตอบโจทย์อย่างแท้จริง
เพราะสุดท้ายแล้ว คนพิการ ผู้สูงอายุ หรือไม่ว่าใครก็ตาม
อาจไม่ได้ต้องการทางเดินที่สร้างขึ้นมาพิเศษสำหรับพวกเขาโดยเฉพาะ
แต่เป็นทางเดินที่ทุกคนสามารถเดินไปด้วยกันได้
"อย่างเท่าเทียม"
แล้วคุณล่ะ?....
คิดว่าการออกแบบ
เรื่องใด ควรได้รับการ
แก้ไขโดยเร็วที่สุด
Share
Content & Visualization by Thai PBS, Punch Up
กลับไปด้านบน